Hội nghị lần này đã nhìn lại kết quả 5 năm thực hiện triển khai quy hoạch xây dựng Vùng thủ đô theo Quyết định 490/QĐ-TTg ngày 05/5/2008 của Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch xây dựng Vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, Vùng thủ đô (VTĐ) gồm 8 tỉnh, thành là Hà Nội, Hà Tây, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Hà Nam, Hoà Bình.

Trong báo cáo tham luận gửi các đại biểu tham dự hội nghị, thành phố Hà Nội cũng đã thừa nhận hàng loạt những bất cập và hạn chế như: Sau 3 năm Quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội mới được phê duyệt dẫn đến ảnh hưởng tới tiến độ triển khai thực hiện Quy hoạch xây dựng VTĐ.

Một số công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng kinh tế - xã hội cấp vùng, liên vùng cũng chậm triển khai đầu tư xây dựng do phụ thuộc vào cơ chế chính sách, công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư và năng lực nhà thầu, như: đường Hà Nội – Hải Phòng, đường Hà Nội – Lào Cai; Khu công nghệ cao sinh học, Khu trung tâm Hội nghị Triển lãm quốc gia…

Đặc biệt, chủ trương di dời các cơ sở công nghiệp ô nhiễm, cơ sở giáo dục, y tế, trụ sở các bộ ngành ra khỏi trung tâm thành phố rất chậm. Hiện chưa có cơ sở y tế - giáo dục nào được triển khai di dời; một số trụ sở các bộ ngành đã được di dời nhưng trụ sở cũ vẫn sử dụng…

Đối với các tỉnh, thành trong vùng, ông Ngô Trung Hải, Viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị - nông thôn quốc gia cho rằng: Các tỉnh vẫn phát triển theo định hướng riêng và các kế hoạch chia sẻ giữa các vùng còn mờ nhạt. Điển hình như những vấn đề cần có cam kết chung sức như: bảo vệ nguồn nước mặt (Sông Đà), quản lý môi trường nước thải (Sông Cầu, Sông Nhuệ, Sông Đáy), đặc biệt là việc chia sẻ các công trình hạ tầng “nhạy cảm” như: chất thải rắn, nghĩa trang còn gây nhiều tranh luận.

Phát triển đô thị nhanh nhưng thiếu bền vững

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nhận định: Không thể phủ nhận, 5 năm gần đây VTĐ đã phát triển rất sôi động. Chưa bao giờ hạ tầng giao thông của Vùng phát triển mạnh như những năm vừa qua. Định hướng quy hoạch của các địa phương đã rõ nét hơn. 8 trục xuyên tâm của Hà Nội được hình thành, cùng với đó là 5 tuyến vành đai. Nhu cầu kết nối tăng nhanh và cũng đã cơ bản được đáp ứng.

Tuy nhiên, cũng theo Phó Thủ tướng, vấn đề quản lý quy hoạch còn nhiều bất cập, hiệu quả chưa như mong muốn. Vai trò của BCĐ trong việc điều hành, tháo gỡ vướng mắc trong thực hiện quy hoạch Vùng còn chưa hiệu quả. Điển hình như nội dung đưa các trường đại học từ Hà Nội ra các đô thị trong vùng, nói mãi chưa làm, thiếu quyết liệt. Việc phát triển đô thị, tốc độ thì nhanh nhưng thiếu bền vững. Hệ thống hạ tầng về môi trường còn bất hợp lý. Chưa làm được việc giao các chỉ tiêu đô thị cho các địa phương về tỷ lệ đất giành cho giao thông, cây xanh; tỷ lệ xử lý rác thải…

Bên cạnh đó, trong bảo tồn các giá trị văn hóa, Phó Thủ tướng lưu ý có nguy cơ sẽ bị sói mòn, mất dần giá trị văn hóa của các vùng văn hóa đặc thù của các địa phương. Đây là vấn đề cần quan tâm đến trong thời gian tới để có hướng xử lý cho phù hợp.

Phó Thủ tướng cũng lưu ý việc nghiên cứu mô hình BCĐ theo hướng BCĐ nhà nước như hiện nay hay là ban điều phối, hội đồng điều phối, cần cân nhắc mô hình để trình Thủ tướng Chính phủ, nội dung này cần được cập nhật vào dự thảo Luật Xây dựng đang được sửa đổi.

Cũng tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Trịnh Đình Dũng, Phó Trưởng ban thường trực BCĐ cho biết, ngày 20/11/2012, bằng Quyết định 1758/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ đã duyệt Nhiệm vụ thiết kế điều chỉnh quy hoạch xây dựng VTĐ đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050.

Theo đó, ngoài Hà Nội và 6 tỉnh, thành là Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Hoà Bình, VTĐ có thêm 3 thành viên mới là các tỉnh Phú Thọ, Thái Nguyên và Bắc Giang, đưa tổng diện tích toàn vùng lên 24.300 km2. Theo số liệu năm 2012, quy mô dân số của Vùng sẽ vào khoảng 17,5 triệu người; chiếm 19,1% dân số cả nước.

Các mục tiêu hướng tới và các vấn đề cần phải giải quyết trong đồ án Điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô khá phức tạp. Theo BCĐ, cần có sự phối hợp chặt chẽ các bộ, ngành, địa phương trong công tác lập quy hoạch này để có một quy hoạch Vùng thiết thực và hiệu quả, giúp cho VTĐ trở thành vùng kinh tế tổng hợp lớn của quốc gia và khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Bộ Xây dựng đang khẩn trương chỉ đạo triển khai lập đồ án này và cố gắng hoàn thành vào năm 2014.

Theo: Lan Hương (Báo Dân Trí)